Βελεστινο-Ο τοπος που γεννηθηκα και μεγαλωσα...

Η αρχαία πόλη των Φερών, μία από τις σημαντικότερες της Θεσσαλίας, κατοικήθηκε συνεχώς από την τελική νεολιθική (γύρω στo 3000 π.Χ.) ως και την πρώιμη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο (1ος αιώνας μ.Χ.), οπότε πιθανότατα εγκαταλείφθηκε. Ο νεώτερος οικισμός, με το όνομα Βελεστίνο, δημιουργήθηκε κατά την ύστερη βυζαντινή περίοδο (13ος αιώνας.) και κατέχει σημαντική θέση στη νεώτερη ελληνική ιστορία (πατρίδα του Ρήγα Φεραίου). Σήμερα αποτελεί μία ακμάζουσα κωμόπολη, που εν μέρει είναι κτισμένη πάνω σε τμήμα της αρχαίας πόλης, ευτυχώς όχι στο πιο σημαντικό.   Το Βελεστίνο βρίσκεται στη θέση που ήταν χτισμένη η αρχαία πόλη των Φερών, η οποία κατά τον 4ο και 5ο αιώνα π.Χ. αποτελούσε μια από τις ισχυρότερες πόλεις της περιοχής, ενώ και κατά την βυζαντινή περίοδο ο οικισμός παρουσίαζε ιδιαίτερη ανάπτυξη. Η ονομασία του Βελεστίνου σύμφωνα με την ιστορία προέρχεται από τους Σλάβους. Σύμφωνα με πηγές το 675 μ.Χ. Σλάβοι από «το έθνος των Βελεγιζητών» κατέλαβαν την αρχαία πόλη των Φερών και κατά πάσα πιθανότητα αυτοί της έδωσαν το όνομα Βελεστίνο, το οποίο ωστόσο το 1208 ακούγεται για πρώτη φορά. Στην τουρκοκρατία το Βελεστίνο γνωρίζει την παρακμή γεγονός που επισημαίνει την σημαντικότατη επιρροή που δέχτηκε ο Δήμος από την τουρκική κυριαρχία, ενώ το 1882 δημιουργείται ο Δήμος Βελεστίνου που στη συνέχεια περιλαμβάνει και τα χωριά Σέσκουλο, Μουσαφακλί, Άγιο Γεώργιο, Περσουφλί, Ουζλάρ, Ταχταλασμάν, Νταμπεγλί, Γερμί, Σαράτζι και Κουιάρ και μετονομάζεται σε Δήμο Φερών. Το 1912 ο Δήμος Φερών καταργείται και ο οικισμός του Βελεστίνου αποτέλεσε κοινότητα το 1950 μαζί με τους οικισμούς Κόνιαρι (Χλόη), Νταμπεγλί (Άγιος Γεδεών), Γερμί (Ξηρολίθι), Ντομουβλάρ (Παλαιό) και Περσουφλί (Αερινό). Τελευταία με το Σχέδιο Καποδίστρια του 1997 δημιουργήθηκε ο σημερινός Δήμος Φερών. Η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή του Βελεστίνου χάνεται στα βάθη των αιώνων. Αρχαιολογικά ευρήματα τοποθετούν χρονικά την αρχή της ανθρώπινης δραστηριότητας τουλάχιστον στην περίοδο της τελικής Νεολιθικής (3000 π. Χ περίπου).Η πρώτη ακμή, όμως, του οικισμού τοποθετείται αργότερα, στα μυκηναϊκά χρόνια (1600-1200 π. Χ περ.). Σύμφωνα με το μύθο η ίδρυσή του οφείλεται στον βασιλιά Φέρη, από τον οποίο μάλιστα πήρε και το όνομά του, Φεραί. Γιος του Φέρη και ίσως ο πιο γνωστός βασιλιάς των Φερών ήταν ο Άδμητος, ο οποίος συμμετείχε στην Αργοναυτική εκστρατεία αλλά και στο κυνήγι του Καλυδώνιου κάπρου. Η πόλη των Φερών συνεχίζει να ακμάζει και στα Γεωμετρικά και Αρχαϊκά χρόνια. Η κορύφωση της ακμής της έφτασε στα Κλασσικά χρόνια, κυρίως τον 4ο αι. π. Χ και σχετίζεται με τους τυράννους Λυκόφρονα, Ιάσονα και Αλέξανδρο. Ο Ιάσονας μάλιστα ήταν ο πρώτος στον οποίο στήριξε τις ελπίδες του ο ρήτορας Ισοκράτης για μια πανελλήνια εκστρατεία εναντίον των Περσών. Και ίσως να το είχε επιδιώξει, αν δεν τον δολοφονούσε ο Αλέξανδρος για να τον διαδεχτεί. Η τελευταία περίοδος ακμής των Φερών τοποθετείται γύρω στον 2ο αι. π. Χ, όταν και επανιδρύεται το Κοινό των Θεσσαλών, του οποίου πρώτος στρατηγός εκλέγεται ο Φεραίος Παυσανίας Εχεκράτους. Τον 1ο αι. π. Χ ο οικισμός από άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία φαίνεται να εγκαταλείπεται. Στο τέλος του 12ου αι. μ. Χ εμφανίζεται στη θέση της αρχαίας πόλης των Φερών η πόλη του Βελεστίνου. Κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας άρχοντάς της τοποθετήθηκε ο Γερμανός βαρώνος Βερτόλδος του Κατσενελεμπόγκεν, που αποτελούσε μια από τις πιο ηρωικές μορφές ιπποτών της Δύσης. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το Βελεστίνο ήταν ένα κεφαλοχώρι που, κατοικούνταν από Έλληνες αλλά και Τούρκους. Ο Άγγλος περιηγητής W. Leake, που πέρασε από το Βελεστίνο το 1809 αναφέρει « Στην πόλη- το Βελεστίνο- υπάρχουν γύρω στις 250 τουρκικές οικογένειες, αλλά τα τουρκικά σπίτια είναι πολύ περισσότερα. Τα υπόλοιπα, καθώς είναι διαθέσιμα με ενοίκιο, κατέχονται από Έλληνες των Αγράφων ή Βλάχους του όρους Πίνδος.» Κατά τη διάρκεια της επανάστασης, το Βελεστίνο ένιωσε την οργή των Τούρκων, καθώς καταστράφηκε (1821), ως αντίποινα για τον ξεσηκωμό της Μαγνησίας. Το 1897,κατά τη διάρκεια του Ατυχούς πολέμου, στην περιοχή του Βελεστίνου διεξήχθη η μόνη νικηφόρα μάχη του ελληνικού στρατού. Στις 23-24 Απριλίου 1897 ο ελληνικός στρατός, υπό την ηγεσία του Συνταγματάρχη Σμολένσκι, πέτυχε σημαντική νίκη απέναντι στα στρατεύματα των Τούρκων, που ηγείτο ο Εντέμ Πασάς, αναπτερώνοντας το πεσμένο ηθικό των Ελλήνων. Και στη νεώτερη εποχή όμως, το Βελεστίνο υπέστη τα δεινά και άλλων κατακτητών καθώς αποτέλεσε αρκετές φορές πεδίο μάχης ανάμεσα στους Έλληνες αντάρτες και του Γερμανούς, σημείο διεξαγωγής σαμποτάζ, ενώ πολυάριθμοι ήταν οι κάτοικοι που στελέχωσαν τις γραμμές της Εθνικής Αντίστασης. Το 1943 πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς. Σήμερα το Βελεστίνο αποτελεί μια όμορφη κωμόπολη, 4500 κατοίκων περίπου, κέντρο του Δήμου Φερών, το οποίο έχοντας συναίσθηση της βαριάς ιστορικής του κληρονομιάς, συνεχίζει την πορεία του στο χρόνο προσπαθώντας να συμβάλλει στην πρόοδο, την εξέλιξη και την ευημερία της ευρύτερης περιοχής.Αποτελεί σημαντικό αγροτικό κέντρο με αξιόλογη παραγωγή δημητριακών και κηπευτικών. Η κωμόπολη, χτισμένη σε εύφορη περιοχή κοντά στην εθνική οδό Αθηνών-Λάρισας-Θεσσαλονίκης, αρδεύεται από τα νερά του Κεφαλόβρυσου. Απέχει 18 χλμ ΒΔ από το Βόλο. Αξιοθέατα αποτελούν: Το μνημείο του Ρήγα Φεραίου. Το Κεφαλόβρυσο, πηγή-Βρύση. Ερείπια ναού του Ηρακλή, σε μικρή απόσταση.